Ziekteverzuimrapport 2019: alweer stijging gemiddeld aantal ziektedagen

burn out
16.01.2021

Op 14 januari 2021 werd het rapport “Ziekteverzuim 2019 Vlaams onderwijspersoneel” toegelicht aan de sociale partners. Het kreeg in de Vlaamse pers opnieuw riant aandacht. Terecht, want niet alleen opnieuw de cijfers, maar vooral de oorzaken voor alweer een toename van het ziekteverzuim zijn meer dan zorgwekkend. Het zijn in hoofdzaak “psychosociale aandoeningen” zoals stress, depressie en burn-out die het ziekteverzuimpercentage de hoogte blijven injagen.

De cijfers...

Uit de cijfers in het jaarlijks rapport van AgODi (Agentschap voor Onderwijsdiensten) blijkt, dat er in 2019 opnieuw een weliswaar lichte stijging te noteren valt voor wat het gemiddeld aantal ziektedagen per personeelslid betreft en dit in vergelijking met 2018. In 2019 komt dat gemiddeld neer op 16,96 ziektedagen per personeelslid  tegenover 16,37 ziektedagen in 2018. Vrouwen (gemiddeld 18 dagen) zijn meer afwezig wegens ziekte dan mannen (gemiddeld 14 dagen).

Het ziekteverzuimpercentage – dat percentage vertaalt hoeveel procent van de dagen een onderwijspersoneelslid gemiddeld afwezig is als gevolg van ziekte – steeg in 2019 naar 4,65 %. In 2018 was dat nog maar 4,48 %. Opmerkelijk is, dat het ziekteverzuimpercentage gradueel toeneemt naarmate men ouder wordt. Een trend die zich overigens de laatste jaren blijft doorzetten. Zo waren onderwijspersoneelsleden tussen 56 en 65 jaar in 2018 gemiddeld 32 dagen afwezig wegens ziekte. In 2019 liep dit op naar 32,66 dagen.
Daartegenover zijn personeelsleden tussen 26 en 35 jaar beduidend minder ziek: 6,49 dagen in 2019. Maar ook in deze categorie is de stijging duidelijk merkbaar (6 dagen in 2018).  

De diagnose én de oorzaak...

Diepgaander onderzoek van de cijfers vertelt ons, dat het vooral “psychosociale aandoeningen” zijn die het aantal ziektedagen de hoogte injagen. Zo was in 2018 maar liefst bijna 40 %  van de ziektedagen het gevolg van een psychosociale aandoening zijnde: stress, burn-out en/of depressie… Het laatste rapport toont aan dat dit percentage ondertussen is opgelopen tot 43 %. Qua pathologie kan dit tellen. Het is vooral - en eigenlijk ook niet verwonderlijk - naarmate men ouder wordt, het risico toeneemt om hierdoor te worden getroffen… Maar uit de cijfers blijkt echter ook dat de personeelsleden uit de jongere leeftijdscategorie hiervoor niet immuun zijn.

Welzijn op het werk

De nog altijd en almaar toenemende maatschappelijke verwachtingen en overbevraging ten aanzien van leerkrachten en de daarmee gepaard gaande druk doet hen over hun grens gaan. Dit heeft fysieke en psychische klachten of zelfs een burn-out of depressie tot gevolg. Meerdere wetenschappelijk onderbouwde studies tonen aan dat hoe groter de blootstelling aan mentale en fysieke stress doorheen de loopbaan; hoe meer gezondheidsproblemen men op oudere leeftijd daarvan ondervindt en hoe minder lang mensen daardoor kunnen werken… Via werk gezondheid behouden en versterken, werkt wel.

Werkbaar werk. Nu!

Het ziekteverzuimrapport 2019 bewijst nog maar eens dé acute nood aan meer welzijn op het werk én vooral meer werkbaar werk! Wanneer men – zoals de mantra’s van zowel de federale als de gemeenschapsregeringen voorschrijven – de mensen, ook die in het onderwijs, langer aan het werk wil houden, dan moet minister Weyts dringend een werf opstarten waarin er maatregelen worden genomen om de werkbaarheid in het onderwijs te verhogen. Maatregelen die kaderen in een doordacht en weloverwogen meerjarenbeleid. De struisvogelpolitiek die de respectievelijke ministers van Onderwijs van de laatste twee decennia hebben gehanteerd, blijken overduidelijk niet dé remedie voor de ziekte te zijn geweest.

Marnix HEYNDRICKX
Voorzitter VSOA-Onderwijs
 

Klik hier om het Rapport Ziekteverzuim 2019 te downloaden.