“Vlaamse toetsen” krijgen groen licht van Vlaamse regering
Vanaf 2024 zullen alle leerlingen op 4 momenten tijdens hun schoolloopbaan centrale toetsten, ook nog bekend als “Vlaamse toetsen” moeten afleggen. Het ontwerpdecreet werd door de Vlaamse regering definitief goed gekeurd en dient nu enkel nog in het Vlaams parlement te worden gestemd.
Generale repetitie in mei 2023
Onderwijsminister Weyts wil via deze toetsen de onderwijskwaliteit – Vlaanderenbreed - monitoren. In het vierde en het zesde leerjaar van het lager onderwijs en in het tweede en het zesde leerjaar van het secundair onderwijs zullen Wiskunde en Nederlands ieder schooljaar worden getest.
Minister Weyts is van oordeel dat deze toetsen de dalende onderwijskwaliteit zullen tegengaan. Nog volgens hem zijn ze ook een middel om “de kwaliteit van het onderwijs in het oog te houden” en stelt het de scholen in staat “om zich te vergelijken met vergelijkbare scholen”. Aan leerlingen en hun ouders zou hiermee ook een evolutie van de individuele prestaties verschaft worden.
Op basis van de resultaten van de centrale toetsen mogen er geen rankings tussen scholen worden opgemaakt, aangezien de Vlaamse overheid kan beslissen dat deze niet vallen onder de openbaarheid van bestuur.
Het opzet is om in mei van dit schooljaar al een eerste test uit te voeren bij 21.000 leerlingen van het vierde leerjaar lager en het tweede leerjaar secundair onderwijs en dit in 700 scholen.
Dit is een vooronderzoek (kalibratie) om de toetsen uit te testen en vindt plaats:
► in de week van 2 t.e.m. 5 mei 2023 voor de leerlingen van het vierde leerjaar lager onderwijs;
► in de week van 8 t.e.m. 12 mei 2023 voor de leerlingen van het tweede jaar secundair onderwijs.
De deelnemende scholen werden voor dit onderzoek geselecteerd d.m.v. van een steekproef om een representatieve vertegenwoordiging van het Vlaamse onderwijslandschap te garanderen.
Klik hier voor de brochure “KALIBRATIEONDERZOEK Brochure voor deelnemende scholen”
Voor het VSOA-Onderwijs blijft het licht op rood
Belangrijk is de tijd en middelen die besteed werden aan de ontwikkeling van de Vlaamse toetsen. In Nederland, waar het CITO 50 jaar ervaring heeft met centrale toetsen, werkt een team van 600 ambtenaren en 2000 freelancers aan het waarborgen van kwaliteit.
Zonder voldoende investeringen en de gepaste infrastructuur om goede toetsen te creëren en af te nemen, zijn mogelijke voordelen van Vlaamse toetsen miniem en de nadelen heel groot.
Perverse neveneffecten
Een uitstekend opgestelde Vlaamse toets kent sowieso neveneffecten. Het beruchte “teaching to the test” en curriculumaanpassingen kunnen ontstaan. Deze curriculumaanpassingen kunnen extra werk creëren.
Vlaanderen kampt met een aantal gekende problemen die we ook met de Vlaamse toetsen niet zullen oplossen. We zijn kampioen in schoolvertraging, 20 % leerlingen die het middelbaar onderwijs zónder diploma verlaten in de grootsteden, een daling in scores op PISA-testen en een lerarentekort (vooral voor Frans en Wiskunde).
Scholen die een ondermaats resultaat op de Vlaamse toetsen behalen, moeten ook een begeleidingstraject volgen. Dat impliceert nog meer werkdruk voor de personeelsleden…
Geld dat beter kan worden besteed…
Het eindigt dus niet bij enkel de afname, maar het houdt een gans proces in dat ons veel geld gaat kosten. Waarom het voorziene budget niet investeren in scholen die hulp en middelen kunnen gebruiken? Een goede infrastructuur, kleinere klassen, meer ervaren leerkrachten en subsidies voor differentiëren zijn immers noodzakelijk.
Laten we investeren in mensen, ervoor zorgen dat gemotiveerde leerkrachten in het onderwijs blijven. De lijst van knelpuntvakken is uitgebreid om zij instromers aan te trekken, maar we moeten er vooral voor zorgen dat deze mensen in het onderwijs blijven.
Sterk onderwijs begint bij deskundige leerkrachten die goed omkaderd en gewaardeerd worden en een schoolcultuur die personeel waardeert. We hebben duurzame oplossingen nodig die ons onderwijs versterken. Benieuwd of de Vlaamse toetsen daartoe daadwerkelijk zullen bijdragen…
Sabine HUYBRECHT
Marnix HEYNDRICKX